હનુમાન ચાલીસા એ હિંદુ ધર્મના ભક્તિગીતો અને સ્તોત્રોમાં એક અનમોલ રત્ન છે. આ પવિત્ર ગ્રંથ શ્રી ગોસ્વામી તુલસીદાસ દ્વારા લખાયો છે અને હનુમાનજીના ગુણગાન અને મહત્વને વ્યાખ્યાયિત કરે છે. ગુજરાતી ભાષામાં હનુમાન ચાલીસા વાંચતા અને સાંભળતા ભક્તો હનુમાનજીના આશીર્વાદ અને શક્તિનો અનુભવ કરે છે. આ ચાલીસા કાંઈક ખાસ છે કારણ કે તે માત્ર ભક્તિની મીઠાશ જ નહીં, પણ જીવનમાં સંઘર્ષોનો સામનો કરવા માટેની પ્રેરણા અને શક્તિ પણ આપે છે.
હનુમાન ચાલીસાનો મહત્વ
હનુમાન ચાલીસા ગુજરાતી ભાષામાં પાઠ કરવાથી ભક્તો પોતાનો આધાર અને આત્મવિશ્વાસ મજબૂત કરે છે. હનુમાનજીને તેમની અવિરત ભક્તિ, શક્તિ અને નિષ્ઠા માટે પૂજવામાં આવે છે. હનુમાન ચાલીસાના ૪૦ છંદો હનુમાનજીના જીવનના વિવિધ પાસાઓ અને તેમના શૌર્યની વાર્તાઓનો વર્ણન કરે છે. આ પાઠ માત્ર મનોરંજન નહીં, પરંતુ આધ્યાત્મિક ઉન્નતિ માટે પણ છે. ભક્તો માનતા છે કે નિયમિત હનુમાન ચાલીસા પાઠ કરવાથી તેમના જીવનમાં શાંતિ, સમૃદ્ધિ અને સફળતા આવે છે.
હનુમાન ચાલીસાનો ઔપચારિક અને આધ્યાત્મિક મહત્વ
હનુમાન ચાલીસા માત્ર ધાર્મિક ગ્રંથ નથી, પરંતુ તે એક આધ્યાત્મિક માર્ગદર્શિકા પણ છે. ગુજરાતી ભાષામાં હનુમાન ચાલીસા પાઠ કરવાથી ભક્તો હનુમાનજીના આદર્શોને અનુસરવા માટે પ્રેરિત થાય છે. હનુમાનજીના ભક્તિભાવ, નિર્ભયતા અને સ્વામીભક્તિનું આ પાઠ દ્વારા બોધ મળે છે. આ પાઠ ભક્તોની મનની ચિંતાઓ દૂર કરે છે અને તેમને જીવતા જીવનમાં સકારાત્મક ઊર્જા લાવે છે. હનુમાન ચાલીસાના પાઠ દ્વારા ભક્તો હનુમાનજીના આશીર્વાદ મેળવી શકતા હોય છે અને તેમના જીવનના દરેક પડકારનો સમુચિત રીતે સામનો કરી શકતા હોય છે.
હનુમાન ચાલીસા ગુજરાતી ભાષામાં ભક્તિનો એક મૂલ્યવાન અન્શ છે જે ભક્તોને હનુમાનજીના મહિમાનો અનુભવ કરાવતી છે. આ પાઠ ભક્તોને સંસ્કારો, આધ્યાત્મિકતા અને જીવનમૂલ્યોને સંભાળવા માટે પ્રેરિત કરે છે.
હનુમાન ચાલીસા ગુજરાતી માં – Hanuman Chalisa in Gujarati
દોહા
શ્રી ગુરુ ચરણ સરોજ રજ નિજમન મુકુર સુધારિ,
વરણૌ રઘુવર વિમલયશ જો દાયક ફલચારિ.
બુદ્ધિહીન તનુજાનિકૈ સુમિરૌ પવન કુમાર,
બલ બુદ્ધિ વિદ્યા દેહુ મોહિ હરહુ કલેશ વિકાર્.
ચૌપાઈ
જય હનુમાન જ્ઞાન ગુણ સાગર |
જય કપીશ તિહુ લોક ઉજાગર || ૧ ||
રામદૂત અતુલિત બલધામા |
અંજનિ પુત્ર પવનસુત નામા || ૨ ||
મહાવીર વિક્રમ બજરંગી |
કુમતિ નિવાર સુમતિ કે સંગી || ૩ ||
કંચન વરણ વિરાજ સુવેશા |
કાનન કુંડલ કુંચિત કેશા || ૪ ||
હાથવજ્ર ઔ ધ્વજા વિરાજૈ |
કાંથે મૂંજ જનેવૂ સાજૈ || ૫ ||
શંકર સુવન કેસરી નંદન |
તેજ પ્રતાપ મહાજગ વંદન || ૬ ||
વિદ્યાવાન ગુણી અતિ ચાતુર |
રામ કાજ કરિવે કો આતુર || ૭ ||
પ્રભુ ચરિત્ર સુનિવે કો રસિયા |
રામલખન સીતા મન બસિયા || ૮ ||
સૂક્ષ્મ રૂપધરિ સિયહિ દિખાવા |
વિકટ રૂપધરિ લંક જરાવા || ૯ ||
ભીમ રૂપધરિ અસુર સંહારે |
રામચંદ્ર કે કાજ સંવારે || ૧૦ ||
લાય સંજીવન લખન જિયાયે |
શ્રી રઘુવીર હરષિ ઉરલાયે || ૧૧ ||
રઘુપતિ કીન્હી બહુત બડાઈ |
તુમ મમ પ્રિય ભરતહિ સમ ભાઈ || ૧૨ ||
સહસ વદન તુમ્હરો યશગાવૈ |
અસ કહિ શ્રીપતિ કંઠ લગાવૈ || ૧૩ ||
સનકાદિક બ્રહ્માદિ મુનીશા |
નારદ શારદ સહિત અહીશા || ૧૪ ||
યમ કુબેર દિગપાલ જહાં તે |
કવિ કોવિદ કહિ સકે કહાં તે || ૧૫ ||
તુમ ઉપકાર સુગ્રીવહિ કીન્હા |
રામ મિલાય રાજપદ દીન્હા || ૧૬ ||
તુમ્હરો મંત્ર વિભીષણ માના |
લંકેશ્વર ભયે સબ જગ જાના || ૧૭ ||
યુગ સહસ્ર યોજન પર ભાનૂ |
લીલ્યો તાહિ મધુર ફલ જાનૂ || ૧૮ ||
પ્રભુ મુદ્રિકા મેલિ મુખ માહી |
જલધિ લાંઘિ ગયે અચરજ નાહી || ૧૯ ||
દુર્ગમ કાજ જગત કે જેતે |
સુગમ અનુગ્રહ તુમ્હરે તેતે || ૨૦ ||
રામ દુઆરે તુમ રખવારે |
હોત ન આજ્ઞા બિનુ પૈસારે || ૨૧ ||
સબ સુખ લહૈ તુમ્હારી શરણા |
તુમ રક્ષક કાહૂ કો ડર ના || ૨૨ ||
આપન તેજ તુમ્હારો આપૈ |
તીનોં લોક હાંક તે કાંપૈ || ૨૩ ||
ભૂત પિશાચ નિકટ નહિ આવૈ |
મહવીર જબ નામ સુનાવૈ || ૨૪ ||
નાસૈ રોગ હરૈ સબ પીરા |
જપત નિરંતર હનુમત વીરા || ૨૫ ||
મન ક્રમ વચન ધ્યાન જો લાવૈ || ૨૬ ||
સબ પર રામ તપસ્વી રાજા |
તિનકે કાજ સકલ તુમ સાજા || ૨૭ ||
ઔર મનોરધ જો કોયિ લાવૈ |
તાસુ અમિત જીવન ફલ પાવૈ || ૨૮ ||
ચારો યુગ પરિતાપ તુમ્હારા |
હૈ પરસિદ્ધ જગત ઉજિયારા || ૨૯ ||
સાધુ સંત કે તુમ રખવારે |
અસુર નિકંદન રામ દુલારે || ૩૦ ||
અષ્ઠસિદ્ધિ નવ નિધિ કે દાતા |
અસ વર દીન્હ જાનકી માતા || ૩૧ ||
રામ રસાયન તુમ્હારે પાસા |
સાદ રહો રઘુપતિ કે દાસા || ૩૨ ||
તુમ્હરે ભજન રામકો પાવૈ |
જન્મ જન્મ કે દુખ બિસરાવૈ || ૩૩ ||
અંત કાલ રઘુવર પુરજાઈ |
જહાં જન્મ હરિભક્ત કહાઈ || ૩૪ ||
ઔર દેવતા ચિત્ત ન ધરયી |
હનુમત સેયિ સર્વ સુખ કરયી || ૩૫ ||
સંકટ કટૈ મિટૈ સબ પીરા |
જો સુમિરૈ હનુમત બલ વીરા || ૩૬ ||
જૈ જૈ જૈ હનુમાન ગોસાઈ |
કૃપા કરો ગુરુદેવ કી નાઈ || ૩૭ ||
જો શત વાર પાઠ કર કોઈ |
છૂટહિ બંદિ મહા સુખ હોઈ || ૩૮ ||
જો યહ પડૈ હનુમાન ચાલીસા |
હોય સિદ્ધિ સાખી ગૌરીશા || ૩૯ ||
તુલસીદાસ સદા હરિ ચેરા |
કીજૈ નાથ હૃદય મહ ડેરા || ૪૦ ||
દોહા
પવન તનય સંકટ હરણ મંગળ મૂરતિ રૂપ્,
રામ લખન સીતા સહિત હૃદય બસહુ સુરભૂપ્,
સિયાવર રામચંદ્રકી જય પવનસુત હનુમાનકી જય,
બોલો ભાયી સબ સંતનકી જય.